آشنايي با سازمان داوطلبان يكي از اصول اساسي نهضت بين المللي صليب سرخ و هلال احمر اصل خدمات داوطلبانه است . براين اساس و درجهت تحقق اين اصل اساسي ، هم اكنون در بيش از 180 كشور دنيا ، سازمان ها و يا موسسات داوطلبان وابسته به جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر فعاليت مي نمايند . سازمان هاي مذكور وظيفه دارند در راستاي اصول و اهداف بين المللي نهضت صليب سرخ و هلال احمر ،با بسيج توان انسانيت نسبت به بهبود زندگي مردم آسيب پذير اقدام نمايند . در ايران نيز سازمان داوطلبان با هدف حمايت از نيازمندان آسيب پذير از طريق سازماندهي و بهره مندي از توان اقشار و افرادي كه داوطلبانه به عضويت افتخاري جمعيت درآمده اند ، تاسيس گرديده و تاكنون سه دوره را پشت سر گذاشته است . براين اساس ، پيشينه و عملكرد اين سازمان در سه دوره ارائه مي گردد .
از اولين اساسنامه جمعيت شير و خورشيد در سال 1301 شمسي ، چنين مستفاد مي شود كه جمعيت بر پايه كمك هاي نقدي و عملي عموم مردم تشكيل يافته است . در ماده 35 اين اساسنامه تاكيد شده است كه :به ذوات محترم ايراني و يا خارجي كه خدمت شايان به جمعيت نموده باشند عنوان عضويت افتخاري اعطاء‌كرده و رقم افتخار به آن مي دهد. در ماده 43 اساسنامه نيز آمده است كه خدمت مذكور تماماً افتخاري و فقط در هر مركزي از پايتخت و ايالات ،يك نفر منشي موظفاًاستخدام مي شود . در اساسنامه سال 1327 شمسي نيز تاكيد گرديده كه خدمات شير و خورشيد سرخ ايران افتخاري و مجاني است . براين اساس ،خدمت درجمعيت همواره داوطلبانه و به دو شكل امكان پذير بوده است . اول ،پرداخت دوم پرداخت حق وعضويت و حق عضويت همراه با ايفاي نقش درانجام خدمات نوع دوستانه ،كه در صورت انجام ندادن تعهدات ،افتخار خدمت درجمعيت از اعضا سلب مي شده است . پس از آن به منظور سازماندهي و انسجام بيشتر و بهتر فعاليت هاي داوطلبانه جمعيت ، مجمع عمومي سازمان داوطلبان در سال 1350تشكيل گرديده است . اين مجمع با هماهنگي اعضاء و داوطلبان در همان سال نيز اقداماتي چون خريد اوراق مربوط به ساختمان هاي عمومي ، كمك به بيمارستان كودكان مسعودي و كمك به زلزله زدگان گناباد را انجام داده است . در شهريور ماه 1352 شوراي عالي سازمان داوطلبان تشكيل و اقدام به تصويب و ابلاغ آيين نامه سازمان داوطلبان مي نمايد . براساس اين آيين نامه 4 ركن اساسي سازمان داوطلبان به ترتيب رئيس ، شوراي عالي ، شوراي اجرائي و كميته بوده كه كميته هاي آن شامل : خدمات عمومي ، برنامه ريزي و آموزش ، بهداشت ، امداد ، تشريفات ، روابط عمومي و همكاري باساير ادارات بوده است . لازم به ذكر است در اساسنامه مذكور ضمن بيان اهداف سازمان داوطلبان ،داوطلب ، شرايط داوطلبي ، نحوه انجام خدمات داوطلبانه د رشرايط حادثه و عادي ، اركان سازمان داوطلبان و وظايف و اختيارات هر ركن نيز به صورت مبسوط تشريح گرديده است . پس از تصويب آيين نامه سازمان داوطلبان در سال 1352 تا پيروزي انقلاب اسلامي ، اين سازمان فعاليت هايي چون كمك به جذاميان ، احداث ساختمان تكميلي شيرحوارگاه جمعيت شير و خورشيد سرخ تبريز و.... را انجام داده است . پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سال 1357 نقش سازمان داوطلبان به تبع جمعيت هلال احمر در آن دوران كمرنگ گرديده و تا سال 1359 و تصويب اساسنامه جديد فعاليتي نداشته است .
از سال 1357 به بعد ، همزمان با بروز تحولاتي در ساختار و وظايف جمعيت از جمله تغيير نام شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران ، فعاليت سازمان داوطلبان نيز براي مدتي در محاق بوده است . در دي ماه سال 1359 آيين نامه سازمان داوطلبان جمعيت هلال احمر تصويب و سپس در سالهاي 1361، 1362و 1363 با تغييراتي ، مجددا ابلاغ گرديده است . آنچه مهم است ، تا سال 1363 ، ماهيت سازماني سازمان داوطلبان محفوظ بوده است . درهمان سال نيز آيين نامه عضويت افتخاري در جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران تصويب گرديده است . درسال 1364 ، ساختار اداري سازمان داوطلبان مجددا دستخوش تغييرات گشته و به اداره كل امور داوطلبان تبديل و تا پايان سال 1378 به عنوان زير مجموعه معاونت خدمات اجتماعي جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران ، فعاليت نموده است . نمونه هايي از فعاليت هاي اداره كل امور داوطلبان بين سال هاي 1359 تا 1378 بدين شرح مي باشد : جمع اوري كمك هاي مردمي و ارسال آن براي مناطق زلزله زده . كمك به بيماران محروم و بي بضاعت و انجام هماهنگي با مراكز درماني جهت درمان آنان. ارائه كمك هاي معيشتي به جنگ زدگان مناطق جنگي كشور . در سالهاي پس از 1370 ، مددجويان در مناسبت هاي خاص ، اعزام بيماران محروم به مراكز درماني و پيگيري درمان آنان ، ارائه خدمات مددكاري و مشاوره به مددجويان ، جمع آوري كمك هاي مردمي و اهداء آنان به آوارگان را انجام داده است . براساس ساختار جديد جمعيت هلال احمر جمهوري اسلامي در سال 1379، اداره كل امور داوطلبان و بخش اعظم معاونت خدمات اجتماعي سابق جمعيت با يكديگر تلفيق و به سازمان داوطلبان ارتقاء يافت . اقدام فوق در جهت احيا و تحقق اصل خدمات داوطلبانه جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر انجام و مورد تاييد وتشويق فدراسيون جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر نيز قرار گرفت . بر اين اساس سازمان داوطلب تدوين و تنظيم اهداف، سياست ها ، استراتژي ها و برنامه هاي اجرايي و ترسيم نمودار تشكيلاتي سازمان داوطلبان را در دستور كار خود قرار داد. بدين منظور منابع مختلف و متعددي چون اساسنامه هاي جمعيت هلال احمر ، آيين نامه هاي داوطلبي ، قطعنامه هاي ،برنامه ها و استراتژي هاي پشنهادي فدراسيون ، دانش و تجربيات دانش اندوختگان داخل كشور وتجارب ساير كشورها در امر داوطلبي مورد مطاله قرار گرفت . بر اساس بررسي كارشناسانه و جامع طبق مستندات فوق ،سازمان داوطلبان ماموريت يافت تا با استفاده از خدمات داوطلبانه ، نياز اقشار آسيب پذير را شناسايي و برآورده نمايد به عبارت ديگر : (سازمان داوطلبان . حلقه اتصال ميزان نياز نيازمندان و توان توانمندان است) . سازمان داوطلبان وظيفه دارد تا در حوزه وظايف جمعيت هلال احمر توان اقشار و افرادي را كه داوطلبانه، خدمت در جمعيت هلال احمر را پذيرفته اند سازماندهي نموده و در جهت تامين احتياجات مادي و معنوي نيازمندان آسيب پذير هدايت نمايد. بر اين اساس نقش و جايگاه سازمان داوطلبان در مجموعه جمعيت هلال احمر و نتيجه مورد انتظار از فعاليت سازمان داوطلبان طبق مدل ذيل مي باشد: طبق نمودار فوق : هدف اصلي سازمان داوطلبان ،سازماندهي و بهره گيري از خدمات داوطلبان به نفع نيازمندان مي باشد كه جهت تحقق آن ، سازمان دو وظيفه جذب نيروي انساني و مشاركت هاي مردمي و ارائه خدمات حمايتي به نيازمندان جامعه را ترسيم و براي هر حوزه شيوه نامه هايي شامل تفكيك وظيفه به بخش هاي مختلف ، تعريف وظايف و روشهاي دريافت و ارائه انواع خدمات مشخص گرديده است .
سازمان داوطلبان هر ساله، برنامه هاي اجرايي خود را مورد بازنگري قرار داده و با اجراي نظارت هاي مستمر ،تجزيه و تحليل آمار و اطلاعات ارسالي از جمعيت مراكز استانها و شعب ، دريافت نظرات و پيشنهادات مجريان استاني ، مطالعه باز خودروهاي خدمات ارائه شده توسط سازمان و بهره گيري از تجربه و دانش كارشناسان ، داوطلبانه و همكاران حوزه هاي درون بخشي و برون بخشي نسبت به اصلاح ، بهينه نمودن و يا تنظيم و تدوين برنامه هاي جديد اقدام مي نمايد . در برنامه ها و فعاليت هاي تدوين شده ماموريت هاي حوزه هاي راهبردي ، زمان و سطوح اجرا و هدف از انجام هر فعاليت مشخص شده و تلاش مي گردد تا با تنظيم و ابلاغ استراتژي ها و برنامه هاي هدفمند، رضايت مددجويان و داوطلبان مرتبط با سازمان بيش از پيش كسب گردد. نمونه هايي از اين برنامه ها كه اجراي آن در كل كشور ضروري تشخيص داده شده است به شرح ذيل است : توزيع قلك هاي جمع آوري وجوه نقدي بين عموم مردم از جمله دانش آموزان ، دانشجويان ، كارمندان، كسبه و ... نصب صندوق هاي ثابت جمع آوري اعانات و كمك هاي نقدي مردم در اماكن و معابر عمومي انعقاد تفاهم نامه با سازمان امداد و نجات جمعيت هلال احمر به منظور ارائه آموزش هاي امداد و كمك هاي اوليه به اعضا و داوطلبان اجراي پروژه هاي داوطلبانه به نفع نيازمندان در مراكز استانها و شعب خصوصا در استانهاي محروم كشور . رشد ساليانه (حداقل 20% در هر سال ) ميزان خدمات حمايتي سازمان داوطلبان. ايجاد مراكز تعامل داوطلبان (متد) درمراكز استانها وشعبي كه فاقد اين مراكز مي باشند ايجاد بانك اطلاعاتي و الكترونيكي اعضا و داوطلبان به منظور دسترسي آسان به داوطلبان در مواقع لزوم . تقويت اطلاع رساني و انعكاس سريع و به موقع اقدامات صورت گرفته توسط اعضا و داوطلبان به حوزه هاي درون بخشي و برون بخشي جمعيت هلال احمر .
اقشار و افراد توانمندي كه تمايل به مشاركت در اهداف انسان دوستانه جمعيت هلال احمر را دارند. اين افراد حسب تمايل خود عضو يا داوطلب جمعيت هلال احمر مي شوند . عضو فردي است كه با پذيرش و التزام به اصول بنيادين نهضت صليب سرخ و هلال احمر و پايبندي به مقررات جمعيت ، براي كمك به ارتقاء كار جمعيت تلاش نموده و حق عضويت نيز پرداخت مي نمايد. داوطلب فردي است كه خدمات خود را داوطلبانه ، ساماندهي شده ، بصورت مستمر و يا مقطعي در قالب
گروه هاي چهارگانه مهارت ، مشاركت ، هدايت و حمايت ارائه مي نمايد. داوطلبان جمعيت هلال احمر
مي توانند انواع خدمات فني ،تخصصي ،فكري ،مشورتي ، برنامه ريزي و كمك هاي نقدي و غير نقدي را جهت ارائه به نيازمندان و آسيب ديدگان ،دراختيار جمعيت قرار دهند. براساس اصلاحيه قانون اساسنامه جمعيت هلال احمر در سال 1382 مصوب مجلس شوراي اسلامي ، اعضا و داوطلبان فعال جمعيت هلال احمر مي توانند به عنوان اعضا مجامع در انتخابات جمعيت
شهرستان ها استانها و كشور ، هم به عنوان انتخاب كننده (راي دهنده) ويا انتخاب شونده شوراي اجرايي شهرستان، هيئت مديره استان و شوراي عالي جمعيت هلال احمر كشور شركت نمايند. درپايان سال 1383 به منظور تهيه ,آمار و اطلاعات منسجم از تعداد اعضاء و داوطلبان مراكز استانها و شعب تابعه طرح آمارگيري تعداد اعضا و داوطلبان به اجرا در آمد طي اين طرح، استانها تعداد كل اعضا و داوطلبان كليه شعب خود را به سازمان داوطلبان اعلام نمودند. در حال حاضر جمعيت هلال احمر از مساعدت دو ميلون نفر عضو دانش آموز دانشجو ، جوان ، امدادگر و داوطلب برخوردار است كه از اين تعداد بيش يكصد هزار نفر آنان به عنوان عضو و داوطلب در انتخابات جمعيت هلال احمر شركت كردند.
1- شناسايي و دعوت به عضويت : دراين مرحله اقشار و اشخاص توانمندي كه تمايل به عضويت داوطلبانه براي مشاركت در اهداف انسان دوستانه جمعيت هلال احمر را دارند شناسايي مي شوند. اين اشخاص معمولا حضور و يا عضويت در موسسات عمومي، تشكل ها ، سازمان هاي اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي و فرهنگي از قبيل ادارات ، اتحاديه هاي صنفي ، دانشگاه هاي نظام مهندسي ، نظام پزشكي ، اتاق هاي بازرگاني و ... دارند و يا از طريق فراخون عمومي ،به عضويت در جمعيت هلال احمر دعوت مي شوند . 2- پذيرش و سازماندهي : در اين مرحله اشخاص مذكور در چهار گروه تخصص مهارت، مشاركت ، هدايت و حمايت براساس تخصص ، مهارت ،تجربه و مجموع اطلاعاتي كه در فرم عضويت درج نموده اند ، سازماندهي مي شوند. سپس براي داوطلباني كه به عضويت افتخاري جمعيت هلال احمر در آمده اند كارت عضويت صادر مي شود. اين گروه ها وظايفي به شرح آتي بر عهده دارند : گروه مهارت : ارائه خدمات فني ومهندسي گره مشاركت : حضور در فعاليت هاي اجرايي گروه هدايت : ارائه خدمات فكري مشورت، مديريتي و برنامه ريزي گروه حمايت :ارائه خدمات مالي و مادي تعداد اعضا | تعداد داوطلبان | تعداد كل اعضا و داوطلبان | گروه مهارت | گروه حمايت | گروه هدايت | گروه مشاركت | 29،491 | 23،747 | 11،096 | 29،725 | 77،102 | 171،161 |
اعضاي سازمان داوطلبان ، با ارائه حق عضويت به صورت مستمر و بهنگام ،جمعيت را در پيشبرد اهداف نوعدوستانه ياري مي رسانند. داوطلبان پس از ساماندهي در گروه هاي چهارگانه اين امكان را مي يابند تا در مواقع حادثه و عادي ، تعاملات مختلفي را با جمعيت برقرار نمايند. در مواقع عادي ، داوطلبان جمعيت هلال احمر با ارائه كمك هاي فكري، تخصصي و حمايت هاي مالي و مادي ، اجراي پروژ هاي داوطلبانه به نفع نيازمندان جامعه، مشاركت در طرح مركز تعامل داوطلبان (متد)، اهداء خون سالم و مواردي از اين قبيل ، جمعيت را در پيشبرد اهداف نوعدوستانه خود ياري مي دهند. رديف | سال فعاليت | تعداد ساعت كار داوطلبي | 6 | 1384 | 1،061،637 | 7 | شش ماهه اول 1385 | 387،720 |
رديف | سال فعاليت | ارزش ريالي كمك هاي نقدي | ارزش ريالي كمك هاي غير نقدي | جمع كل | 6 | 1384 | 622،3،813،516 | 2،998،204،978 | 6،811،721،600 | 7 | شش ماهه اول 1385 | 2،826،094،932 | 1،916،700،625 | 4،742،795،557 |
از آنجايي كه طبق طرح جامع امداد و نجات كشور مصوبه هيئت محترم وزيران ، وظيفه جمع آوري
كمك هاي مردمي به نفع آسيب ديدگان حوادث طبيعي و انساني به جمعيت هلال احمر محول شده است ، داوطلبان در زمان بروز حوادث و سوانح امكان مي يابند با انجام فعاليت هاي گسترده اي چون حضور در پايگاه هاي جمع آوري كمك هاي مردمي ،تفكيكي ، بسته بندي و ارسال كمك ها و كالاهاي اهدايي به مناطق آسيب ديده ، حضور در مناطق حادثه ديده (ويژه داوطلبان پزشك ، پرستار و امدادگران ) و ارائه
كمك هاي نقدي و غير نقدي ، جمعيت را در امداد رساني هر چه بيشتر وبهتر به آسيب ديدگان ياري رسانند. رديف | سال فعاليت | نام فراخوان | مبلغ ( ريال ) | جمع كل | 7 | شش ماهه اول 1385 | لبنان | 5،701،144،392 | 5،701،144،392 |
پروژه، مجموعه اي از فعاليت هاي به هم مرتبط و سازمان يافته است كه به منظور رسيدن به هدف از پيش تعيين شده زير نظر يك مدير اجرايي يا واحد مشخص در چار چوب برنامه زماني و بودجه پيش بيني شده اجرا مي گردد. در جمعيت هلال احمر پروژه فعاليتي است كه با مساعدت و همراهي داوطلبان جهت تامين
اصلي ترين و مهمترين نيازهاي نيازمندان صورت مي گيرد. سازمان داوطلبان ازسال 1381 ، اجراي پروژه هاي داوطلبي را جهت رفع نياز نيازمندان هرمنطقه به داوطلبان توصيه نموده است . نمونه هايي از موفق ترين پروژه ها كه اجراي آن به عنوان يك برنامه سراسري به كل استانها توصيه شده است طرح هماي رحمت (ارائه كمك هاي معيشتي به نيازمندان در ماه مبارك رمضان) كاروان تسكين آلام بشري (ارائه خدمات بهداشتي ، درماني ،مددكاري و ... به نيازمندان مناطق محروم و روستايي) ساخت مراكز بهداشتي و درماني در مناطق محروم،درمان بيماران نيازمند و ارائه انواع آموزش هاي ضروري به افراد ساكن در مناطق محروم كشور مي باشد. آمار اجراي پروژه هاي مربوطه به اين شرح است : رديف | سال فعاليت | تعداد پروژه هاي داوطلبانه | 6 | 1384 | 435 | 7 | شش ماهه اول 1385 | 100 |
جمعيت هلال احمر درسال 1382، مراكز تعامل داوطلبان (متد) را به منظور دريافت كالاهاي مازاد بر احتياج خانواده ها خصوصا داوطلبان جهت ارائه به نيازمندان جامعه با هدف: محروميت زدايي، اسراف زايي، تمرين كار خير ، ترويج روحيه تعاون و سازگاري اجتماعي ، اشاعه فرهنگ نيكوكاري ، اتكاء ،به مشاركت هاي مردمي و حفظ كرامت انسان، راه اندازي نمود. اين مركز در حال حاضر در بسياري از مراكز استانها و شعب جمعيت هلال احمر فعال بوده و آماده جذب كالاهاي اهدايي داوطلبان و عموم مردم جهت ارائه به نيازمندان مي باشد . داوطلبان نيز با حضور فعال درمراكز متد، خصوصا مشاركت در تمامي برنامه هاي اجرايي از جمله جمع آوري ، تفكيك ، بسته بندي ، عرضه و فروش كالاهاي اهدايي ، جمعيت را در ارائه بهتر خدمات ياري
مي رسانند. آمار فعاليت اين مركز و تعداد آنها به اين شرح است : رديف | سال فعاليت | تعداد مراكز متد | تعداد مدعوين فراخوانهاي اختصاصي متد | 6 | 1384 | 28 | 12،405 | 7 | شش ماهه اول 1385 | 36 | 568 |
يكي از برنامه هايي كه انجام آن توسط فدراسيون بين المللي جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر توصيه شده است دريافت خون سالم براي بيماران نيازمند است به اين منظور جمعيت هلال احمر همواره در مناسبت هاي مختلف از اعضا و داوطلبان دعوت به عمل مي آورد تا با حضور در پايگاه هاي ثابت و سيار اهداء خون، بيماران محروم را ياري رسانند. هم اكنون 17 پايگاه ثابت اهداء خون با همكاري سازمان انتقال خون در مراكز مختلف جمعيت هلال احمر فعاليت نموده و آماده دريافت خون سالم از كليه اعضاء داوطلبان وعموم مردم مي باشند. رديف | سال فعاليت | ميزان خون اهدايي | 6 | 1384 | 35،553 واحد | 7 | شش ماهه اول 1385 | 21،120 واحد |
با گسترش فعاليت سازمان هاي غير دولتي خصوصا در عرصه خدمات اجتماعي ، سازمان داوطلبان از سال 1379 اقدام به ايجاد ارتباط و همكاري متقابل با اين موسسات نموده است . هدف از اين امر توان افزايي سازمانهاي غيردولتي و همچنين ايجاد انسجام، هماهنگي ، همياري وجلوگيري از فعاليتهاي موازي در سازمان هاي غير دولتي همسو با اهداف جمعيت ، برگزاري همايش هاي هم انديشي با حضور نمايندگان يكصد سازمان خيريه ( سال 1380 ) سازماندهي تشكل هاي فوق در دوره هاي چهارگانه و اجراي پروژه ها و برنامه هاي مشترك مي باشد . جدول فراواني تعداد سازمان هاي غير دولتي همكار با جمعيت هلال احمر در سطح كشور
رديف | سال فعاليت | تعداد سازمانهاي غير دولتي | 6 | 1384 | 221 | 7 | شش ماهه اول 1385 | 100 |
يكي از ابتكارات مهم سازمان داوطلبان اختصاص جايگاه ويژه به بانوان، خصوصا زنان خانه دار است دفتر امور مشاركت زنان در سال 1379 فعاليت خود را با طرح شعار در هر خانواده يك داوطلب آغاز و در جهت پيشبرد مهمترين ماموريت خود يعني ارتقاء نقش زنان، هم به عنوان مشاركت كننده در فعاليت هاي بشردوستانه و
هم به عنوان بهره مندان از خدمات حمايتي جمعيت هلال احمر تلاش نموده است . كميته زنان خانه دار تاكنون ضمن ارائه آموزش هاي گسترده به منظور توانمند سازي بانوان از خدمات و مساعدت هاي زنان داوطلب در حمايت از بانوان نيازمند آسيب پذير جامعه و همچنين بانوان آسيب ديده ناشي از حوادث و بلايا ، بهره مند شده است . جدول فراواني تعداد نفرات آموزش ديده كميته زنان خانه دار طي دوره هاي آموزشي برگزار شده در سطح كشور
رديف | سال فعاليت | تعداد نفرات آموزش ديده | 6 | 1384 | 120،107 | 7 | شش ماهه اول سال 1385 | 932 |
نامگذاري روز پنجم دسامبر به عنوان روز جهاني داوطلبان و همچنين تصويب سال 2001 از سوي مجمع عمومي سازمان ملل متحد به عنوان سال جهاني داوطلبان بيانگر اهميت ويژه و توجه بيشتربه موضوع خدمات داوطلبانه است . سازمان داوطلبان با همفكري ساير واحدهاي مربوطه در جمعيت هلال احمر و نيز به مناسبت بزرگداشت روز جهاني داوطلبان در 14 آذرماه برابر پنجم دسامبر ، فعاليت هاي مختلفي را چون: تجليل از اعضا و داوطلبان فعال و نمونه در كل كشور ، طراحي و چاپ پوستر و ارسال پيام تشكر براي هزاران داوطلب جمعيت را انجام مي دهد. در اين روز داوطلبان نيز با انجام فعاليت هايي چون: اهداء خون، ويزيت رايگان بيماران، اجراي برنامه هاي هنري به نفع نيازمندان و بازديد از مراكز نگهداري از افراد بي بضاعت و آسيب ديده ،رسالت بشردوستانه خود را به تصوير مي كشند.
سازمان داوطلبن جمعيت هلال احمر به منظور ارائه موثرخدمات، اقشار نيازمند در معرض آسيب را شناسايي و سپس اين اقشار را بر اساس ضرورت هاي موجود، وظايف داخلي و بين المللي جمعيت و خدمات ساير نهادها شناسايي و طبقه بندي نموده است. اقشار مورد حمايت جمعيت هلال احمر شامل : آسيب ديگان حوادث و سوانح غير مترقبه پناهندگاني كه به علت حوادث انساني و طبيعي مجبور به ترك كشور متبوع خود شده اند . آوارگاني كه در اثر بلاياي طبيعي و يا انساني كسب و كار مسكن و سرمايه خود را از دست داده اند . درراه ماندگان بيماران محروم كه حسب تشخيص مددكاران ، امكان پرداخت هزينه درماني خود را نداشته باشند . خانواده هاي فاقد سرپرست كه به علت فوت ، متاركه ، مفقود ، از كار افتاده و يا مهجور شدن سرپرست ، توان تامين حداقل هزينه معيشت زندگي را نداشته وتحت پوشش كميته امداد و يا سازمان بهزيستي نباشند . زوج هاي جوان كه توان تامين هزنيه ازدواج خود را نداشته باشند. دانشجوياني كه توان تامين هزينه تحصيل خود را نداشته باشند . زندانياني كه بر اثر تصادفات منجر به فوت و يا قتل غير عمد محكوم شده باشند . كودكان بي سرپرست باقي مانده از حوادث و سوانح و يا كودكان بي سرپر ستي كه طبق حكم مراجع قضايي به جمعيت هلال احمر تحويل مي شوند.
پس از شناسايي و طبقه بندي اقشار آسيب ديده و نيازمند جامعه ، سازمان داوطلبان با انجام مطالعات كاربردي ، بهره گيري از نظرات كارشناسي خدمات حمايتي و توسعه اجتماعي، مطالعه انواع خدمات حمايتي ساير كشورها و دريافت نظرات نيازمندان جامعه، انواع خدمات حمايتي منطبق بر اصول و اهداف جمعيت هلال احمر را به نيازمندان جامعه ارائه مي نمايد. اين خدمات شامل : ارائه انواع خدمات حمايتي –معيشتي ارائه انواع خدمات حمايتي – درماني ارائه انواع خدمات وام صندوق قرض الحسنه مددجويان نگهداري و حضانت از كودكان بي سرپرست . ارائه حمايت هاي رواني و خدمات مشاوره اي
يكي از مهمترين خدمات حمايتي كه توسط سازمان داوطلبان ارائه مي گردد ، خدمات معيشتي است كه با هدف كاهش مسائل و مشكلات معيشتي نيازمندان با حفظ كرامت انساني آنان صورت مي گيرد. اين خدمات شامل؛ پرداخت مستمري ، كمك هاي نقدي مقطعي و موردي به خانواده ها و اقشار واجد شرايط تامين جهيزيه براي زوج هاي جوان بي بضاعت، تهيه پوشاك ، مواد خواركي و بن ( دو بار در سال ) و ارائه هزينه سفر و اقامت موقت نيازمندان در راه مانده مي باشد . آمار فعاليت سازمان داوطلبان در زمينه ارائه خدمات حمايت – معيشتي به نيازمندان واجد شرايط در سطح كشور
رديف | سال فعاليت | مبلغ هزينه شده ( ريال ) | تعداد افراد بهره مند | 6 | 1384 | 24،818،665،393 | 654،653 | 7 | شش ماهه اول سال 1385 | 7،005،472،736 | 648/135 |
سازمان داوطلبان به بيماران محروم و كم بضاعت كه جهت انجام مراحل درماني خود با مشكل مواجهه شده اند علاوه بر وام، خدمات بلاعوض نيز ارائه مي نمايد. اين خدمات شامل پرداخت هزينه بستري ،تشخيصي و سرپايي ، توانبخشي (ارتوپدي ، فني ، فيزيوتراپي ، شنوايي سنجي ، بينايي سنجي ، گفتار درماني ، كار درماني ) و تهيه دارو و تجهيزات پزشكي مي باشد . آمار فعاليت سازمان داوطلبان در زمينه ارائه خدمات حمايت درماني به نيازمندان واجد شرايط در سطح كشور
رديف | سال فعاليت | مبلغ هزينه شده ( ريال ) | تعداد افراد بهره مند | 6 | 1384 | 22،672،859،551 | 184،560 | 7 | شش ماهه اول سال 1385 | 10،555،843،974 | 79،617 |
صندوق وام مددجويان در سال 1378به منظور ارائه تسهيلات و توانمند سازي اقشار كم بضاعت جامعه تشكيل گرديده است. ارائه انواع وام ها شامل : وام اشتغال و خود كفايي (ويژه اقشاري كه از مهارت و تخصص برخوردار بوده و به دليل مشكلات مالي امكان استفاده از توانايي هاي مذكور را ندارند.) وام درمان ـ (ويژه بيماراني كه امكان تامين هزينه هاي درماني و دارويي را ندارند) . وام ازدواج ـ (ويژه زوجهاي جوان بي بضاعت كه توان تامين هزينه ازدواج خود را ندارند). وام دانشجويي ـ ( ويژه دانشجوياني كه توان تامين هزينه هاي تحصيل خود را ندارند) . وام ديه ـ (جهت ارائه به محكوماني كه در اثر تصادف منجر به صدمه و يا قتل غير عمده شده باشند) . آمار فعاليت سازمان داوطلبان جمعيت هلال احمر در زمينه ارائه تسهيلات صندوق وام قرض الحسنه به نيازمندان واجد شرايط در سطح كشور
رديف | سال فعاليت | مبلغ هزينه شده ( ريال ) | تعداد افراد بهره مند | 6 | 1384 | 31،342،246،000 | 20،050 | 7 | شش ماهه اول سال 1385 | 25،307،160،000 | 11،207 |
جمعيت هلال احمر از دير باز به منظور حمايت و نگهداري از كودكان فاقد سرپرست ، مجتمع هايي را به صورت شبانه روزي در برخي مناطق كشور ( شيراز ، مشهد ، تهران، تبريز ، كاشان و بافت ايجاد نموده است در اين مراكز كودكان باقي مانده از حوادث و سوانح و يا كودكان بي سرپرستي كه طبق حكم مراجع قضايي به جمعيت هلال احمر تحويل مي شوند، نگهداري مي گردند. آمار فعاليت مجتمع هاي فرزندان تحت حضانت جمعيت در سطح كشور
رديف | سال فعاليت | تعداد فرزندان تحويل شده به مركز و خانواده هاي واجد شرايط | تعداد فرزندان موجود تحت حضانت (نفر) | جمع كل فرزندان
( نفر ) | 6 | 1384 | 66 | 196 | 262 | 7 | شش ماهه اول 1385 | 19 | 199 | 218 |
طبق ماده 2 و 3 اساسنامه جمعيت هلال احمر مصوب مجلس شوراي اسلامي در سال 1382 ، جمعيت هلال احمر وظيفه دارد تا براي تسكين آلام بشري تلاش نموده و از زندگي و سلامت انسانها خصوصا در هنگام حوادث حمايت نمايد . به منظور تحقق اصول فوق ، سازمان داوطلبان با بهره گيري از توان و تخصص كادر مددكار و روانشناس شاغل در ستاد و مراكز استانها در كنار كمك ها و خدمات مادي و مالي ، نسبت به ارائه انواع خدمات مشاوره اي با هدف راهنمايي و هدايت مددجويان به سوي زندگي بهتر اقدام مي نمايد. خدمات مشاوره اي فوق ،با رعايت كليه اصول مددكاري و روانشناختي ارائه و تلاش مي گردد تا با توانمند سازي روحي و رواني و تقويت ابعاد مثبت زندگي و شخصيتي مددجويان ،مهارت هاي زندگي آنان ارتقاء يابد . در هنگام بروز حوادث و سوانح غير مترقبه نيز به دليل شيوع بالاي اختلالات روحي رواني ميان آسيب ديدگان و باقي مانده گان حادثه، روانشناسان و مددكاران با حضور در محل حادثه و تشكيل تيم هاي حمايت رواني ، خدمات مشاوره اي به حادثه ديدگان ارائه مي نمايند.
1 | ارزش ريالي كمك هاي نقدي داوطلبان در سال هاي 1385-1379 119/933/922/339 ريال | 2 | ارزش ريالي كمك هاي غير نقدي داوطلبان در سالهاي 1385-1379 042/377/240/61 ريال | 3 | تعداد ساعت كار داوطلببي ، داوطلبان در سال هاي 1385-1379 272/540/3 ساعت | 4 | اهداء خون توسط داوطلبان در سالهاي 1385-1379 682/86 واحد | 5 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور براي حمايت از مردم مظلوم افغانستان در سال 1380 در 1500 پايگاه | 6 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور براي حمايت از سيل زدگان استان گلستان و خراسان در سال 1380 | 7 | برگزاري نمايشگاهي از دست آوردهاي سازمان داوطلبان در حاشيه اجلاس منا در سال 1380 | 8 | برگزاري برنامه (كاروان روي خط مهر ) در جهت حمايت از آسيب ديدگان مناطق زلزله زده استان هاي قزوين : زنجان و همدان در سال 1381 | 9 | جمع آوري كمك هاي مدرمي در سطح كشور براي حمايت از مردم مظلوم فلسطين در سال 1381در 2000 پايگاه | 10 | اعزام گروه هايي از داوطلبان به مناطق حادثه ديده استان هاي گلستان، شمال خراسان ، قزوين، همدان و زنجان به منظور دلجويي و كمك به آسيب ديدگان در سال 1380 و 1381 | 11 | برگزاري كنسرت موسيقي ملي ايران و نمايشگاه به نفع سيل زدگان گلستان، زلزله زدگان قزوين ، و همچنين آوارگان افغاني و فلسطيني در سال 1380 و 1381 | 12 | برگزاري همايش تجليل از خدمات داوطلبان نمونه در سال هاي 1383-1380 در تهران و ساير استانهاي كشور | 13 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور به نفع زلزله زدگان استانهاي قزوين ،زنجان و همدان در سال 1381 در بيش از 600 پايگاه | 14 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور به نفع زلزله زدگان بم با مشاركت 25249 نفر از داوطلبان در سال 1382 در 3125 پايگاه | 15 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور براي حمايت از مردم مظلوم عراق در سال 1382 | 16 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور به نفع زلزله زدگان جنوب شرق آسيا با مشاركت 1175 نفر از داوطلبان در سال 1383 : 449 پايگاه | 17 | جمع آوري كمك هاي مردمي در سطح كشور به نفع مردم لبنان در سال 1385 در 1112 پايگاه | 18 | اجراي طرح توزيع قلك در مدارس كشور و توزيع بيش از 000/300 قلك ميان دانش آموزان عضو كانونهاي دانش آموزي از سال 1383 تاكنون | 19 | برگزاري برنامه ها و طرح هاي مختلف به مناسبت هاي مرتبط با جمعيت از جمله عيادت از بيماران در هفته سلامت توسط داوطلبان ، اجراي طرح امداد و نجات نوروزي در جاده ها با همكاري سازمان امداد ونجات | 20 | اجراي طرح هماي رحمت در ماه مبارك رمضان با مشاركت فعال اعضا و داوطلبان جمعيت در سراسر كشور طي سالهاي 1383 و 1384 و 1385 . در اين طرح بيش از 000/90 خانوار با دريافت همين تعداد سبد غذايي تحت پوشش قرار گرفتند | 21 | مشاركت فعال داوطلبان در طرح حمايت هاي رواني پس از زلزله در منطقه بم | 22 | تدوين طرح تشكيل مركز تعامل داوطلبان (متد) و آغاز فعاليت بيش از 30 مركز مذكور درمراكز استانها و شعب جمعيت هلال احمر | 23 | راه اندازي كميته زنان خانه دار در شعب جمعيت در قالب 300 كميته 7 نفره ( مجموعا 2100 نفر ) و ايجاد پايگاه آموزشي در سراسر كشور با هدف بسط موضوعات آموزشي با محورهاي امداد و كمكهاي اوليه ، آموزش بهداشتي و مهارتي و ارائه خدمات آموزشي به 594/574 نفر از زنان خانه دار | 24 | اجراي پروژه هاي داوطلبي توسط داوطلبان و اعضاي جمعيت هلال احمر | 25 | ارائه خدمات حمايتي به نيازمندان و آسيب ديدگان در حوادث | 26 | حمايت از فرزندان تحت حضانت جمعيت هلال احمر |
| 
