توفان شن عبارت است از صعود پرقدرت شن و ذرات گرد و غبار در اثر بادهاي سخت و توفاني كه به سمت ارتفاعات به حركت درمي آيد. توفانهاي شن اغلب در مناطقي از کوير که فاقد پوشش گياهي هستند و يا بخاطر استفاده بي رويه , زمين پوشش گياهي خود را از دست داده است روي مي دهند . زمين عاري از گياه و وزش بادهاي با سرعت زياد مهمترين عوامل تشکيل اين نوع توفانها هستند . بهره برداري بي رويه بمنظور تامين سوخت، وقوع خشکسالي هاي پياپي و نيز کاهش سطح سفره آبهاي زيرزميني منجر به گسترش بيابانها و حرکت ماسه هاي روان مي گردد . توفان شن، پديده‌اي طبيعي و اقليمي است كه در مناطق خشك و نيمه خشك امري بسيار رايج است. اين توفان بيشتر زماني كه جبهه هواي ناگهاني درحال عبور است يا زماني كه نيروي باد از ميزان آستانه خود بيشتر مي‌شود شن و گرد و خاك را در سطح خشك به هوا بلند مي‌كند. ذرات گرد و خاك با حركت و تعليق خود باعث فرسايش و ساييدگي تدريجي زمين و خاك از محلي شده و در محلي ديگر ته نشين مي‌شوند.
اقدامات قبل از وقوع توفان شن
هنگام وزش شديد باد از رفتن به نواحي كويري و صحرا خودداري كنيد.
قبل از رفتن به مناطقي كه خطر توفان شن دارد از وضعيت آب و هوا باخبر شويد.
اقدامات حين وقوع توفان شن
خونسردي خود را حفظ كنيد.
اگر دچار توفان شن شديد و در جهت وزش باد قرارنگيريد.
تا اتمام توفان پشت گياهان، بوته‌ها يا صخره‌ها پناه بگيريد.
چشم‌ها، سر و صورت و دهان خود را بطور كامل بپوشانيد، اين ذرات مي‌تواند آسيب‌هاي بسيار جدي به چشم‌ها وارد نمايد.
مراقب باشيد چرا كه ذرات گرد و غبار به ريه‌ها و سيستم تنفسي انسان‌ها و حيوانات صدمات جدي وارد مي‌آورد.
اغلب، توفانهاي شن بيش از چند دقيقه طول نمي‌كشند ولي همين چند دقيقه مي‌تواند، خسارات و صدمات فراواني به بارآورد.
اگر در حال رانندگي هستيد
سعي كنيد در صورت امكان از رانندگي در توفان شن خودداري كنيد.
به علت کم شدن زياد شعاع ديد با احتياط كامل برانيد.
داخل خودرو بمانيد و بيرون از آن نرويد.
سر خودروي خود را در جهت وزش باد قرار داده و آن را خاموش كنيد.
گهگاه خودروي خود را روشن كرده و مسافتي كوتاه را به سمت جلو برانيد.
درصورت انباشته شدن شن‌ها روي خودرو، هر از گاهي از آن پياده شده در حاليكه سر و صورت خود را كاملاً پوشانده‌ايد، شن وماسه‌ها را كنار بزنيد.
اقدامات بعد از وقوع توفان شن
براي اطلاعات بيشتر، به فصل عادی سازی پس از بحران مراجعه شود.
منبع اصلی : http://helal-uast.ac.ir |
